Ο φάρος των Χανίων στολίζει το ενετικό λιμάνι της πόλης των Χανίων εδώ και πάνω από πέντε αιώνες, και αποτελεί σήμα αναγνώρισης της πόλης σε όλο τον κόσμο. Πρωτοχτίστηκε από τους Ενετούς μεταξύ του 1595 - 1601, και θεωρείται σήμερα ο παλαιότερος φάρος της Μεσογείου και ένας από τους παλαιότερους στον κόσμο.
Ιστορικά στοιχεία
Ανάμεσα στο 1320 - 1356 οι Ενετοί αποφάσισαν να κατασκευάσουν ένα λιμάνι στην πόλη των Χανίων, το οποίο θα εξυπηρετούσε τους εμπορικούς και ναυτιλιακούς τους σκοπούς. Παρόλα τα θετικά που προσφέρει η κατασκευή ενός λιμανιού σε μια πόλη, το λιμάνι των Χανίων “κουβαλούσε” μαζί του μερικά σημαντικά μειονεκτήματα, όπως το γεγονός ότι το λιμάνι ήταν σχετικά μικρό και αβαθές, και συνάμα ευπρόσβλητο από τους βόρειους και δυτικούς ανέμους.
Όταν η πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1645, οι νέοι κατακτητές δεν έδειξαν κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον ούτε για το ενετικό λιμάνι ούτε για το φάρο του. Αντ’ αυτού χρησιμοποιούσαν κυρίως το λιμάνι της Σούδας. Έτσι, το λιμάνι των Χανίων αφέθηκε σε πλήρη εγκατάλειψη, και ο φάρος του με τα χρόνια καταστράφηκε, αφού κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τη συντήρηση του.
Το 1830 η Κρήτη παραχωρήθηκε στον Αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, ο οποίος αναγνώρισε την αξία του λιμανιού και αποφάσισε να το επισκευάσει. Οι εργασίες διήρκεσαν περίπου 10 χρόνια, αλλά στο τέλος μαζί με το λιμάνι ανακατασκευάστηκε και ο φάρος.
Προς το τέλος της τουρκικής κατοχής κατασκευάστηκε στην ανατολική του μεριά μια εσωτερική πέτρινη σκάλα, η οποία οδηγούσε στο μπαλκόνι με το γυάλινο πυργίσκο. Η μορφή που δόθηκε στο φάρο εκείνη την περίοδο, είναι η ίδια με αυτήν που στέκεται περήφανα, στο ενετικό λιμάνι, μέχρι και σήμερα.
Ύστερα απ’ όλα αυτά τα χρόνια, ο φάρος είναι αρκετά διαφορετικός από τον αρχικό και θυμίζει περισσότερο μιναρέ. Έχει ύψος 21 μέτρα και το φως του φτάνει σε απόσταση 7 μιλίων. Η βάση του είναι οκτάγωνη, το μεσαίο τμήμα του δεκαεξάγωνο, ενώ το τελευταίο και υψηλότερο τμήμα του είναι κυκλικό.